Trang trí bàn thờ ngày Tết có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với các gia đình. Vì bàn thờ là nơi tưởng nhớ và thể hiện sự thành kính ông bà tổ tiên đã khuất. Ngoài ra, việc trang trí bàn thờ Tết trở nên đẹp mắt hơn, tạo không khí ấm cúng cho gia đình. Dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ đến các bạn cách trang trí bàn thờ ngày Tết đẹp và những điều kiêng kỵ cần lưu ý.
1. Ý nghĩa của việc trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết
Việc trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết là việc làm truyền thống chứa dựng những ý nghĩa tâm linh và tôn giáo quan trọng trong văn hóa Việt Nam. Việc làm này là cách để tôn vinh, tưởng nhớ ông bà tổ tiên. Làm cho không gian trở nên trang nghiêm và thiêng liêng.
Trang trí bàn thờ trong dịp Tết được coi là sự chuẩn bị tâm linh để chào đón năm mới. Các vật phẩm trang trí thường mang theo ý nghĩa mang lại may mắn, bình an và thịnh vượng cho gia đình.
Sửa sang bàn thờ dịp Tết cũng là cách thể hiện lòng tri ân và kết nối giữa thế hệ, biết tôn trọng truyền thống gia đình.
2. Hướng dẫn cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết
Khi tiến hành dọn dẹp, trang trí bàn thờ ngày Tết các bạn cần phải lưu ý để mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình. Muốn làm được điều này, các bạn hãy tìm hiểu những điều sau:
2.1 Dọn dẹp bàn thờ gia tiên sạch sẽ
Đầu tiên bạn phải chuẩn bị khăn lau, chổi quét bàn thờ sạch sẽ và phải được dùng riêng. Lấy nguồn nước sạch để lau bàn thờ, ngoài nước sạch bạn có thể dùng nước lá trầu, nước mưa,…Thông thường sẽ là người con trai trong gia đình lau dọn bàn thờ tổ tiên. Đó là nét đẹp văn hóa truyền thống từ xa xưa của người Việt.
2.2 Chuẩn bị đồ trang trí bàn thờ Tết
Để trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết, bạn cần chuẩn bị những vật dụng sau:
- Vài bộ quần áo và tiền vàng mã
- Bình hoa, lọ hoa với các loại hoa tươi đặc biệt là cành Đào hoặc cành Mai.
- Bình trà hoặc bình rượu ngon.
- Bánh mứt, cơi trầu.
- Mâm ngũ quả.
- Nến, đèn.
- Hương.
- Trầu câu.
- Cỗ chay hay mặn tùy gia đình.
2.3 Trang trí bàn thờ ngày tết
Có rất nhiều cách trang trí bàn thờ ngày tết khác nhau chẳng hạn như: Trang trí bàn thờ ngày Tết bằng trái cây, bằng hoa, bằng bánh trưng hoặc bằng các vật phẩm phong thủy. Tùy theo mỗi gia đình mà sẽ có cách trang trí khác nhau.
2.4 Sắp xếp đồ trang trí ban thờ
Dưới đây là cách sắp xếp đồ trang trí bàn thờ, bạn có thể tham khảo:
- Bát hương: là vật quan trọng nhất trên bàn thờ, là nơi thờ cúng tổ tiên, thần linh. Bát hương nên được đặt ở vị trí trung tâm của bàn thờ, hướng ra ngoài cửa nhà.
- Lọ hoa: thường được đặt hai bên bát hương, tượng trưng cho âm dương hòa hợp. Hoa cắm trên bàn thờ thường là hoa cúc, hoa hồng, hoa sen hoặc hoa mai.
- Mâm ngũ quả: là một trong những vật phẩm không thể thiếu trên bàn thờ ngày Tết. Mâm ngũ quả thường được bày trí với năm loại quả khác nhau, tượng trưng cho ngũ phúc: Phúc, lộc, thọ, an khang, thịnh vượng.
- Nến, đèn: tượng trưng cho ánh sáng, mang lại sự ấm áp và may mắn cho gia đình. Chúng được đặt ở 2 bên bàn thờ.
- Hương: là vật phẩm không thể thiếu trong thờ cúng, thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên. Hãy đặt Hương ở giữa bàn thờ.
- Chè, rượu, nước: là những thức uống dâng lên tổ tiên trong ngày Tết. Hãy đặt chúng phí trước bát hương tượng trưng cho lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên.
- Trầu cau: là biểu tượng của tình yêu, hôn nhân và sự gắn kết. Đặt phía trước bát hương.
- Tiền vàng mã: là vật phẩm dùng để đốt cho tổ tiên, mong họ phù hộ cho con cháu. Đặt ở phía trước bát hương.
- Tranh thờ: Nên treo trên bàn thờ thể hiện niềm tin và tính ngưỡng của gia chủ.
Để trang trí bàn thờ gia tiên được đẹp mắt cần bố trí các lễ vật hai bên ngang nhau. Trường hợp trang trí bàn thờ thần tài, ông địa hay các gia thần khác sẽ bố trí bên trái cao hơn bên phải.
Ngoài ra, việc bày trí mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong văn hóa của người Việt dịp Tết. Tuy nhiên mâm ngũ quả ở Miền Bắc, Miền Trung và Miền Nam đều sẽ có sự khác biệt. Cùng theo dõi chi tiết trong phần tiếp theo của bài viết.
Tham khảo thêm:
3. Các trang trí bàn thờ ngày Tết 3 miền
3.1 Cách trang trí bàn thờ ngày tết miền Bắc
Bày bàn thờ tết ở Miền Bắc thường sẽ là Mâm ngũ quả được sắp xếp dựa trên thuyết ngũ hành của văn hóa phương Đông. Biểu tượng cho sự dung hòa giữa vạn vật và trời đất. Các nguyên tắc này thường được thể hiện qua việc sử dụng 5 màu đại diện cho 5 yếu tố chính: Kim – trắng, Mộc – xanh, Thủy – đen, Hỏa – đỏ, Thổ – vàng.
Mâm ngũ quả miền Bắc thường thường dùng thanh long, quất, táo, chuối, và bưởi. Theo truyền thống, cách sắp xếp thường được thực hiện như sau: một nải chuối được đặt ở giữa để làm đỡ và tạo điểm nhấn, xung quanh có sự xen kẽ giữa các loại quả khác nhau. Ở giữa thường đặt bưởi hoặc phật thủ vàng, tạo nên sự hài hòa và thẩm mỹ trong trang trí.
3.2 Cách bài trí bàn thờ ngày tết miền Trung
Cách bày bàn thờ Tết đẹp ở Miền Trung lại có sự khác biệt trong cách sắp xếp mâm ngũ quả. Người dân miền Trung thường trình bày mâm ngũ quả một cách đơn giản, ưu tiên cho sự tinh tế.
Mâm ngũ quả miền Trung chia sẻ nhiều nét tương đồng với mâm ngũ quả miền Bắc. Cũng như trong truyền thống miền Bắc, người miền Trung sử dụng các loại quả lớn, trọng lượng để đặt ở giữa và tạo thành một trụ như chuối, bưởi, mãng cầu, dưa hấu. Các loại quả nhỏ hơn như quýt, táo, nho, xoài được điền vào những khoảng trống. Tổng thể tạo nên một sự cân đối và hòa quyện trong cách trình bày.
3.3 Cách bày trí bàn thờ gia tiên miền Nam
Người dân miền Nam thường bày trí bàn thờ gia tiên theo ý muốn “Cầu sung vừa đủ xài”. Thể hiện mong ước cho một năm mới đầy đủ và thịnh vượng. Điều này phản ánh trong việc chọn lựa 5 loại quả đặc trưng là mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, và xoài. Mỗi loại đại diện cho một phần của cuộc sống thịnh vượng và đầy đủ.
Ngoài ra, một số gia đình miền Nam còn thêm vào mâm ngũ quả một quả thơm (dứa). Với ý nghĩa là sự thịnh vượng và mong ước có nhiều con cháu đầy đủ trong gia đình. Thêm vào đó, việc đặt một cặp dưa hấu với vỏ xanh và lòng đỏ vào mâm cũng là một biểu tượng cầu may mắn, mang đến hy vọng cho một năm mới tràn đầy may mắn và hạnh phúc.
4. Những điều cần lưu ý khi trang trí bàn thờ ngày Tết
4.1 Vị trí, hướng đặt bàn thờ
Trước khi trang trí bàn thờ ngày Tết, vấn đề đầu tiên bạn phải quan tâm chính là hướng và vị trí của bàn thờ. Bởi đây là yếu tố quan trọng trong phong thủy nhằm mang đến nhiều may mắn và tài lộc cho gia đình.
Vị trí đặt bàn thờ cần có điểm tựa vững chãi, ưu tiên là phòng riêng, được gọi là phòng thờ. Nếu không có phòng thờ, có thể bố trí trong phòng sinh hoạt hoặc phòng khách. Tuyệt đối không nên đặt tại phòng ngủ, phòng ăn, hay phòng bếp.
Theo phong thủy chuyên sâu, vị trí “Vị” của bàn thờ nên đặt tại các cát cung thuộc thuật định vị Cửu Cung Thần Sát như Âm Quý nhân, Dương quý nhân, Thiên Lộc, Thiên Mã. Trong đó, Âm Quý nhân được xem là vị trí đặt bàn thờ đại cát khánh, tiếp theo là Dương quý, sau đó là Lộc vị. Thứ nữa mới đến 16 cung Huyền khổng trạch vận như Diên thọ, Tài lộc, Tử tức.
4.2 Lưu ý khi chọn bát hương
Trên thực tế hiện nay có rất nhiều gia đình sử dụng bát hương thờ tổ tiên có vật liệu được làm từ sứ. Vì đây là vật liệu tốt nhất để làm bát hương, sau đó đến đồng. Không nên sử dụng đá hoa cương để làm bát hương.
Ngoài ra, khi bài trí bàn thờ ngày Tết cần tuyệt đối tránh làm đổ vỡ vật dụng đặc biệt là bát hương. Bởi để đổ vỡ hay xê dịch sẽ ảnh hưởng đến dấu hiệu dẫn dắt hương linh, thần thánh, tổ tiến chứng giám cho gia đình.
4.3 Lưu ý khi tỉa chân hương
Cuối năm thường từ 23 đến 29 Tết các gia đình sẽ lau dọn bàn thờ và tỉa chân hương. Vì vậy, khi tỉa chân hương bạn nên rút từng cây một cho đến khi còn 9 chân hương đẹp để lại trong bát hương. Những chân hương đã được rút phải hóa vàng và mang ra sông suối để rải đi, không vứt bừa bãi.
4.4 Nên sử dụng hoa tươi để thắp hương
Hoa trên bàn thờ ngày Tết vừa làm đẹp cho không gian thờ cúng cũng như thể hiện lòng thành kính, biết ơn với ông bà tổ tiên. Để không phạm phải những sai lầm, gia chủ cần ghi nhớ một số lưu ý khi chọn hoa cho bàn thờ như sau:
- Trên bàn thờ không được đặt chậu cảnh hay hoa nhựa.
- Cần phải dùng hoa tươi để trang trí bàn thờ ngày Tết.
- Không cắm hoa theo số chẵn. Vì điều đó là tượng trưng cho điều xui xẻo, không may mắn.
4.5 Giữ cho ban thờ luôn sạch sẽ
Bàn thờ là nơi “trú ngụ” của các bậc tiền nhân trong gia đình. Thường được đặt ở vị trí trung tâm và cao nhất trong nhà.
Việc làm sạch bàn thờ là công việc hàng đầu, được thực hiện một cách cẩn thận và tỉ mỉ. Việc này thường đòi hỏi sự sử dụng chổi quét hoặc khăn lau riêng biệt.
Trên đây là những cách trang trí bàn thờ ngày Tết được các ông cha ta áp dụng từ bao đời nay. Với cách trang trí này, giúp gia đình bạn gặp được nhiều may mắn, thuận lợi trong một năm mới sắp đến. Hy vọng rằng những thông tin mà chúng tôi mang đến sẽ rất hữu ích cho các bạn.
Xem thêm bài viết:
Nội Thất An Lộc – Vững Bước Niềm Tin
Tôi là kiến trúc sư kiêm CEO của Công ty CP Kiến Trúc Xây Dựng và Nội Thất An Lộc. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiến trúc nội thất, tôi luôn hướng đến những xu hướng thiết kế mới. Luôn tận tâm để giúp khách hàng có một không gian sống đẹp, sáng tạo và cao cấp. Liên hệ với tôi để được tư vấn chi tiết nhé!
